Türkiye'de emeklilik sistemi hem karmaşık hem de sürekli değişen bir yapıya sahip olduğundan, kadınların haklarını ve emeklilik planlarını en iyi şekilde optimize etmeleri için detaylı bilgi sahibi olması önemlidir.
Bu yazımızda, kadınların emeklilik hakkında bilmesi gerekenlere değinecek, güncel bilgilere ve faydalı kaynaklara yer vereceğiz.
Emeklilik şartları
Emeklilik, çalışma hayatının ardından hak edilen bir dinlenme ve huzur dönemidir. Bu özel döneme adım atmak için ise belirli şartları yerine getirmek gerekir. Kadınlarda emeklilik için gerekli olan yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi şartları aşağıda inceleyelim:
Yaş şartı
Yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık bağlanmasına ilişkin haklardan yararlanmak için gereken koşullardan biri de “yaş” olup, tahsis talep tarihinde aranan yaş şartı, tahsis talep tarihinden doğum tarihinin çıkartılması suretiyle tespit edilir.
Prim ödeme gün sayısı
Prim ödeme gün sayısı; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak geçen sürelere ait gün sayısını ifade eder.
Sigortalılık süresi
Sigortalılık süresi, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına bağlı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile tahsis yapılması için yazılı istekte (emeklilik talebinde) bulunduğu tarih, ölen sigortalılar için de ölüm tarihi arasında geçen süre olarak dikkate alınır.
Emeklilik hesaplama yöntemleri
Emekliliğinizi hangi yöntemle hesaplayabileceğinizi merak ediyorsanız, bahsedeceğimiz 3 yöntemden birini seçebilisiniz:
-
E-Devlet kapısı: E-Devlet kapısı'na giriş yaparak "Emekli Aylık Bilgisi Hesaplama" hizmetini kullanabilirsiniz. Bu hizmet ile tahmini emeklilik tarihinizi ve maaşınızı öğrenebilirsiniz.
-
SGK mobil uygulaması: SGK web sayfasındaki “Ne Zaman Emekli Olabilirim?” uygulamasının “Hizmet Akdi ile Çalışanlar” kısmından ne zaman emekli olabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
-
Emeklilik hesaplama uygulamaları: Emeklilik hesaplama uygulamaları sunan bazı internet siteleriaracılığıyla da tahmini emeklilik tarihinizi ve maaşınızı bilgilerinizi girerek öğrenebilirsiniz.
Emeklilik hesaplama, tahmini bir hesaplamadır. Gerçek emeklilik tarihiniz ve maaşınız, sigortalılık süreniz, prim gün sayınız ve kazançlarınız gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Emeklilik türleri
Türkiye'de farklı çalışma koşullarına ve statülere göre çeşitli emeklilik türleri mevcuttur. Gelin, hep birlikte emeklilik türlerini inceleyelim:
Yaşlılık aylığı
En yaygın emeklilik türüdür. Belirli bir yaşa ve prim gün sayısına ulaşan kişiler bu türden emeklilik hakkı kazanabilir. Sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için çalıştığı işinden ayrılması ve yazılı istekte bulunması gerekir.
Hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar kişilerin, bağlı bulundukları sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğüne başvurmalıdır. Bağlı bulunduğunuz sosyal güvenlik merkezi hizmet akdine tabi olarak en son çalıştığınız işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğüdür.
Erken emeklilik
Belirli şartları yerine getiren kişiler, yaşlılık emeklilik şartlarından önce emekli olabilirler. İster doğuştan engelli olup SSK’lı, Bağ-Kur’lu ya da memur olarak çalışmaya başlasın, ister işe girdikten sonra engelli olsun; yüzde 40 ve üzeri çalışma gücü kayıp oranına sahip tüm engelli çalışanlar erken emeklilik hakkına sahiptir.
Malulen emekli olabilmek için gerekli ilk ve en önemli şart, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğuna dair sağlık kurulu raporudur. Malullük aylığı alabilmek açısından ikinci şart, kişinin malullük için gerekli sağlık kurulu raporunu almak üzere SGK’ya başvurduğu tarihte en az 1.800 gün ödenmiş priminin olmasıdır.
Engelli çocuğu olan çalışan engelli anneler ise belli koşullara bağlı olarak erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedir. Sosyal güvenlik reformu olarak bilinen 5510 sayılı kanunla, sosyal güvenlik sisteme getirilen yeni bir düzenleme ile başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek. Eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilecektir.
Özel emeklilik sistemi (BES)
Bireysel emeklilik ile bugünden yapacağınız birikimler sayesinde hem gelecekteki yaşam standartlarınızı güvence altına alacak nakit birikimini elde etme hem de çalışma temponuz nedeniyle emeklilik günlerinize ertelediğiniz bir çok güzel şeyi yapabilme şansına sahip olabilirsiniz.
Size önerimiz, bugün akıllı bir adım atarak Allianz Yaşam ve Emeklilik Bireysel Emeklilik Planları’ndan birini seçmeniz… Böylece emeklilikteki gelir ihtiyacınız için şimdiden birikim yapmaya başlayabilirsiniz.
Sonuç olarak erken yaşta planlama yapma ve hedef belirlemeden başlayarak, bilinçli olmak ve bu konuda gerekli adımları atmak, kadınların emeklilik döneminde daha güvenli ve refah bir yaşam sürmelerini sağlayacaktır.
Emeklilik hakkında daha detaylı bilgi için SGK'nın resmi internet sitesini ziyaret edebilir veya 170 Alo SGK hattına ulaşabilirsiniz.